حسین بن روح ایرانی
سومین سفیر و نائب خاص از نواب اربعه حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه الشریف) فقیه و متکلم شیعی ایرانی، حسین بن روح نوبختی است.وی در میان شیعیان بغداد از شهرت ویژه ای برخوردار بود و یکی از افراد مورد اعتماد محمد بن عثمان عمری (دومین نائب خاص حضرت) به شمار می رفت.
او در بین سال های 326-305 ه.ق در منصب نائب خاص حضرت واسطه بین امام و شیعیان بود. اگرچه حسین بن روح دارای فضیلت های فراوانی بود ولی عمده شهرت وی مربوط به مسئله نیابتش می باشد.
نائب دوم، از دو یا سه سال پیش از وفات خود، با ارجاع برخی از شیعیان به حسین بن روح نوبختی_که اموالی از سهم امام و غیر آن را پیش او می بردند_ زمینه نیابت وی از جانب حضرت را هموار می نمود و به کسانی که در این موضوع دچار شک و تردید می شدند، تاکید میکرد که این دستور از جانب امام صادر شده است. (غیبت شیخ طوسی ص 369، ح337 وح335)
پس از وفات ابو جعفر عمری و وصیت او در نصب حسین بن روح به عنوان نائب سوم امام غائب ، ابوالقاسم حسین بن روح به «دارالنیابه» در بغداد درآمد و بزرگان شیعه به گرد او جمع شدند.
حسین بن روح با همکاری وکلای بغداد و دیگر مناطق، کار خویش را در جایگاه نیابت امام زمان (عجل الله تعالی فرجه الشریف) شروع نمود و توانست با شیوه ای اندیشمندانه و منطقی، در بین دوست ودشمن از پذیرش بالایی برخوردار باشد.
حسین بن روح در سال 326 ه.ق از دنیا رفت . آرامگاه ایشان در بغداد است.